|
Dzieci a właściwie tylko chłopcy od wczesnych lat wypełniali ważne role społeczne w gromadzie wiejskiej. Przede wszystkim stawali się posłańcami zarówno dobrej, jak i złej nowiny. Chłopców w wieku 8 - 9 lat wysyłano z zaproszeniem na chrzciny. Para chłopców na godzinę przed uroczystością obiegała całą wieś zapraszając na chrzciny. Również gdy przychodziło do pogrzebu posłańcami stawali sie chłopcy. Chodzili wtedy od chaty do chaty, stukając w drzwi wejściowe laską i powtzrzając formułe "kazali was prosic za ciałem". We wsiach powiatu słupskiego aż do lat 40. XX w. bło w zwyczaju wybieranie małego starosty weselnego (oprócz dorosłego), miał on za zadanie prosic gości na weselną kawę. W ciągu kaszubskiego roku obrzędowego chłopcy wielokrotnie mieli okazję odgrywac rolę osób odstraszających zło i przynoszących szczęście. W okresie Wielkiego Tygodnia chłopcy w powiecie kartuskim organizowali uroczysty pogrzeb żuru. Od Wielkiego czwartku do Wielkiej Soboty kaszubscy chłopcy biegali wokół kościoła i po całej wsi hałasując koładkami, terkotkami, by odstraszyć i odpedzic zle duchy. W Wielkanoc chodzili z dyngusem. Z zazielenionymi gałązkami brzozowymi i chodzili od chaty do chaty śmigając nimi wszystkich napotkanych dla zapewnienia zdrowia i szczęścia. Śpiewając przy tym: |
|
"Przyszliśmy tu po dyngusie Zaśpiewamy o Jezusie O Jezusie co zmartwychwstał Alleluja, Alleluja ..." Wiele działań obrzędowych mieli mali Kaszubi do wykonania w okolicy Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Kilkakrotnie organizowali się w grupy kolędnicze mające za zadanie zapewnienie szczęścia, zdrowia, urodzaju bogactwa. Chodzenie z maszkarami na kaszubach zacznało się już w adwencie. Chodzili wtedy "gviżdże" lub "gvjozdki", czyli przebierańcy w strojach bociana, konia, kozła i niedźwiedzia lub barana. W samo Boze Narodzenie chodzili chłopcy z szopką, śpiewali kolędy i życzyli szczęścia. Od wigilii Nowego Roku do Trzech Króli chodzili przebierańcy zwani "szczodroce" lub "szczodroki". Byli to trzej chłopcy, z ktorych jeden umazany był na czarno, odgrywający rolę trzech króli. Nosili oni wielką złota gwiazdę na drągu i śpiewali: "Dobri wjeczór, szczodri wieczór Povjodala kukuleczka Żesta pieła roguleczka" Dzieciństwo kończyło sie wcześnie w wieku ok. 14 lat W tym czasie młodzi ludzie kończyli szkołę, często podejmowali juz pracę i musieli zapomniec o dziecinnych figlach i zabawach. |